Tại sao cần áp dụng chiến lược này?
Trẻ chậm nói hoặc hạn chế giao tiếp thường gặp khó khăn trong tương tác xã hội, cả bằng ngôn ngữ và phi ngôn ngữ. Do đó, cha mẹ cần chủ động tạo ra môi trường và cơ hội để trẻ có thể giao tiếp nhiều hơn. Một trong những chiến lược đơn giản và hiệu quả là đưa ra sự lựa chọn và sắp xếp môi trường phù hợp để kích thích trẻ tương tác.
Cách áp dụng chiến lược đưa ra sự lựa chọn
Việc cho trẻ quyền lựa chọn giúp trẻ chủ động hơn trong giao tiếp và biểu đạt ý muốn. Cha mẹ có thể áp dụng bằng những cách sau:
Lựa chọn quần áo: Khi trẻ thức dậy, cha mẹ có thể hỏi: "Hôm nay con muốn mặc áo màu xanh hay áo màu tím?" hoặc "Con muốn đi đôi giày trắng hay giày đỏ?". Việc này buộc trẻ phải tương tác để ra quyết định.
Lựa chọn thức ăn: Khi trẻ ngồi vào bàn ăn, hãy hỏi "Con thích ăn bánh mì hay cơm?". Nếu trẻ chưa nói được, có thể dùng cử chỉ như chỉ tay, gật đầu để thể hiện mong muốn.
Lựa chọn hoạt động: Khi chơi, cha mẹ có thể hỏi: "Con muốn chơi ghép hình hay vẽ tranh?". Nếu trẻ chưa biết diễn đạt, có thể đưa hai món đồ chơi để trẻ chọn.
Những sự lựa chọn này không chỉ giúp trẻ rèn luyện khả năng tương tác mà còn giúp trẻ học thêm từ vựng, cách diễn đạt ý muốn.
Cách sắp xếp môi trường để kích thích trẻ tương tác
Sắp xếp đồ vật trong tầm nhìn nhưng không dễ lấy được: Đặt đồ chơi hoặc đồ ăn trẻ thích trong hộp có nắp đậy hoặc trên kệ cao. Khi muốn lấy, trẻ phải nhờ cha mẹ giúp đỡ, từ đó tạo cơ hội cho trẻ yêu cầu bằng lời nói hoặc cử chỉ.
Sắp xếp sách truyện để trẻ tự chọn: Trước giờ đi ngủ, cha mẹ có thể hỏi "Hôm nay con muốn đọc truyện gì?". Khi trẻ chọn xong, cha mẹ nhắc lại câu nói của trẻ và mở rộng thêm: "Con muốn nghe chuyện Rùa và Thỏ hả? Con nói lại nào!".
Đặt tình huống cần giao tiếp: Ví dụ, khi trẻ muốn ra ngoài chơi nhưng cửa bị khóa, cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ nói từ "mở" hoặc dùng cử chỉ chỉ vào cửa. Điều này giúp trẻ học cách diễn đạt nhu cầu.
Lưu ý khi áp dụng chiến lược
Không lạm dụng: Khi trẻ đã giao tiếp tốt hơn, hãy giảm dần sự hỗ trợ để khuyến khích tính tự lập.
Luôn khuyến khích và hỗ trợ trẻ: Khi trẻ có dấu hiệu giao tiếp dù bằng lời nói hay cử chỉ, cha mẹ cần phản hồi tích cực để trẻ có động lực tương tác nhiều hơn.
Tạo môi trường an toàn và thoải mái: Trẻ sẽ giao tiếp tốt hơn khi không bị áp lực.
Kết luận
Việc cho trẻ quyền lựa chọn và sắp xếp môi trường hợp lý là chiến lược hiệu quả giúp trẻ phát triển kỹ năng tương tác và giao tiếp. Hãy tận dụng những tình huống hàng ngày để giúp trẻ tăng cường khả năng ngôn ngữ một cách tự nhiên và vui vẻ!
