Khả năng tập trung chú ý của trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc học tập và phát triển toàn diện. Đặc biệt, đối với những trẻ có nhu cầu đặc biệt như tự kỷ hoặc tăng động giảm chú ý (ADHD), việc rèn luyện và cải thiện khả năng này đòi hỏi sự kiên trì và phương pháp phù hợp.
Đặc điểm chú ý ở trẻ đặc biệt
Trẻ phát triển bình thường thường có khả năng tập trung lâu hơn và dễ dàng chuyển đổi sự chú ý giữa các hoạt động. Ngược lại, trẻ tự kỷ hoặc ADHD thường chỉ tập trung cao độ vào những sở thích cá nhân hoặc hoạt động mà chúng đặc biệt quan tâm, và gặp khó khăn trong việc chuyển sự chú ý sang các hoạt động khác. Ví dụ, khi ba mẹ muốn dạy con về các con vật nhưng trẻ lại đang chú ý đến ánh sáng của bóng đèn, việc thu hút sự chú ý của trẻ trở nên thách thức.
Phương pháp thu hút và duy trì sự chú ý
-
Tận dụng sở thích của trẻ: Khi trẻ đặc biệt quan tâm đến một đối tượng hoặc hoạt động nào đó, ba mẹ có thể lồng ghép nội dung giáo dục vào đó. Ví dụ, nếu trẻ thích ánh sáng, có thể chơi trò bật/tắt công tắc để dạy các khái niệm như "bật/tắt" hoặc "sáng/tối".
-
Sử dụng hoạt động vận động: Trước khi bắt đầu một hoạt động cần sự tập trung, hãy cho trẻ tham gia vào các trò chơi vận động như nhảy, chạy hoặc chơi với ngón tay. Điều này giúp trẻ giải phóng năng lượng dư thừa và chuẩn bị tinh thần cho hoạt động tiếp theo.
-
Kết hợp âm nhạc và câu chuyện: Sử dụng những bài hát hoặc câu chuyện mà trẻ yêu thích để thu hút sự chú ý. Ví dụ, hát một đoạn trong câu chuyện "Nhổ củ cải" mà trẻ thích để tạo sự hứng thú trước khi chuyển sang hoạt động học tập.
-
Luân phiên giữa hoạt động tĩnh và động: Trẻ thường khó duy trì sự chú ý trong thời gian dài. Do đó, việc xen kẽ giữa các hoạt động tĩnh (như vẽ, tô màu) và hoạt động động (như chơi bóng, trốn tìm) giúp trẻ không cảm thấy nhàm chán và duy trì sự hứng thú.
-
Chia nhỏ nhiệm vụ: Đối với những công việc phức tạp, hãy chia nhỏ thành các bước đơn giản để trẻ dễ dàng thực hiện và không cảm thấy quá tải.
-
Tạo môi trường học tập không gây xao nhãng: Lựa chọn không gian yên tĩnh, ít yếu tố gây phân tâm để giúp trẻ tập trung hơn vào nhiệm vụ.
-
Sử dụng các dấu hiệu trực quan: Để thu hút sự chú ý của trẻ, có thể sử dụng các dấu hiệu như chạm vào tai để biểu thị "nghe" và chạm vào má để biểu thị "nhìn".
-
Sử dụng trò chơi tập trung: Các trò chơi như rút gỗ, cờ tỷ phú hoặc các trò chơi yêu cầu sự chú ý cao có thể giúp trẻ cải thiện khả năng tập trung.
Lưu ý cho ba mẹ
-
Kiên nhẫn và linh hoạt: Mỗi trẻ có đặc điểm và sở thích riêng. Ba mẹ cần kiên nhẫn thử nghiệm và tìm ra phương pháp phù hợp nhất với con mình.
-
Tạo môi trường tích cực: Khen ngợi và khuyến khích khi trẻ hoàn thành nhiệm vụ giúp tăng cường sự tự tin và động lực cho trẻ.
-
Tham khảo chuyên gia: Nếu ba mẹ gặp khó khăn trong việc cải thiện khả năng tập trung của trẻ, nên tìm đến các chuyên gia để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Việc rèn luyện khả năng tập trung chú ý cho trẻ, đặc biệt là trẻ tự kỷ hoặc ADHD, đòi hỏi sự kiên trì và áp dụng đúng phương pháp. Bằng cách hiểu rõ đặc điểm của con và linh hoạt trong cách tiếp cận, ba mẹ có thể giúp trẻ phát triển tốt hơn trong học tập và cuộc sống hàng ngày.
