Trong hành trình phát triển kỹ năng nói của trẻ, ba mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Một trong những cách đơn giản mà hiệu quả nhất để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ chính là chơi cùng con. Đúng như câu “học mà chơi, chơi mà học”, khi trẻ được tham gia vào các trò chơi cùng ba mẹ, trẻ không chỉ học được cách phát âm, từ vựng, ngữ pháp mà còn rèn luyện khả năng tư duy và giao tiếp tự nhiên.
🧩 Vì sao trò chơi lại quan trọng trong phát triển ngôn ngữ?
Vui chơi chính là hoạt động chủ đạo của trẻ, đặc biệt là trong độ tuổi mầm non. Thông qua trò chơi, trẻ được trải nghiệm, tương tác và học hỏi trong môi trường an toàn, thân thiện. Những trò chơi tưởng như đơn giản lại chính là công cụ tuyệt vời giúp trẻ:
-
Luyện các cơ quan phát âm
-
Tăng vốn từ vựng
-
Hình thành câu nói mạch lạc
-
Phát triển ngữ pháp tự nhiên
-
Mở rộng tư duy logic và khả năng phản xạ ngôn ngữ
🎲 Các trò chơi đơn giản ba mẹ có thể áp dụng tại nhà
1. Đặt câu với từ khóa quen thuộc
Chọn những từ trẻ yêu thích như “siêu nhân”, “ô tô”, “búp bê”… rồi gợi ý trẻ đặt câu với từ đó.
Ví dụ:
– Ba mẹ: “Con hãy đặt câu với từ ‘siêu nhân’ nào!”
– Trẻ: “Con thích siêu nhân màu đỏ!” hoặc “Ba mua siêu nhân cho con nhé!”
Cách chơi này giúp trẻ luyện cách dùng từ đúng ngữ cảnh và tạo lập câu hoàn chỉnh.
2. Nói nối tiếp – mở rộng câu
Giúp trẻ học cấu trúc câu và phát triển ngữ pháp bằng cách nối tiếp câu ba mẹ đưa ra.
Ví dụ:
– Mẹ nói: “Nếu tối nay ba rảnh thì…”
– Trẻ tiếp: “Ba sẽ cho con đi chơi nhé!”
Với trẻ nhỏ hơn, ba mẹ có thể mớm câu như:
– Mẹ: “Con vừa đi…”
– Trẻ: “Đi chơi”
– Mẹ nhắc: “Con vừa đi chơi về. Nói lại nào!”
– Trẻ: “Con vừa đi chơi về”
3. Câu đố vui – tăng tư duy, mở rộng vốn từ
Ba mẹ đọc câu đố cho con và để con suy nghĩ tìm đáp án:
Ví dụ:
“Quả gì cong cong, xếp thành một nải, khi chín vàng ươm, ăn ngon ngọt lắm?”
→ Đáp án: Quả chuối.
Hoặc thử thách trẻ theo cấp độ:
“Kể tên các loại quả màu đỏ.”
→ Trẻ có thể kể: cà chua, hồng, thanh long, ớt...
“Kể quả màu đỏ và có hình tròn.”
→ Trẻ có thể kể: cà chua, hồng…
4. Trò chơi ngón tay – kết hợp vận động và ngôn ngữ
Những bài hát đồng dao như:
🖐 “Một ngón tay nhúc nhích…”
🖐 “Cá vàng bơi, cá bơi lên trên rồi lại bơi xuống dưới…”
Trò chơi này không chỉ giúp trẻ học từ mới, đếm số, mà còn rèn luyện sự phối hợp giữa tay và não, phát triển vận động tinh – kỹ năng quan trọng cho việc viết sau này.
5. Đoán đồ vật bằng xúc giác
Ba mẹ giấu đồ vật hoặc hoa quả trong túi vải, để trẻ sờ và đoán:
Ví dụ:
– Trẻ sờ quả na và đoán là quả táo.
– Khi lấy ra, ba mẹ giải thích: “Đây là quả na, con thấy vỏ nó sần sùi không?”
Thông qua các trải nghiệm giác quan, trẻ học thêm từ mới và hình dung rõ hơn về đặc điểm của đồ vật.
💡 Gợi ý nhỏ cho ba mẹ khi chơi cùng con
-
Chơi thường xuyên mỗi ngày từ 15–30 phút
-
Chú ý đến sở thích và hứng thú của trẻ
-
Lặp lại nhiều lần nhưng linh hoạt trong cách thể hiện
-
Luôn khích lệ và khen ngợi con khi con phản hồi
-
Không ép buộc, biến việc học nói thành niềm vui
✨ Kết luận
Việc ba mẹ chơi các trò chơi nhằm phát triển kỹ năng nói cho trẻ không chỉ giúp con học ngôn ngữ một cách tự nhiên mà còn tăng sự gắn kết giữa cha mẹ và con cái. Mỗi trò chơi là một cơ hội để trẻ học thêm điều mới, hiểu rõ hơn về thế giới và tự tin giao tiếp. Hãy bắt đầu từ những trò chơi đơn giản và kiên trì mỗi ngày – bạn sẽ thấy sự tiến bộ bất ngờ của con mình!
