“Mẹ ơi, bà bị sói ăn rồi sao còn sống được?”
“Ba ơi, thật ra có ông già Noel không ạ?”
Những câu hỏi "gây bối rối" này không còn xa lạ với các bậc phụ huynh có con ở độ tuổi mầm non, đặc biệt là khi các bé bước vào khoảng 5 – 6 tuổi. Đây là giai đoạn các con bắt đầu phát triển tư duy logic, biết phân biệt giữa thực và tưởng tượng, đồng thời tích lũy được kha khá kinh nghiệm sống. Thế nhưng, trong các câu chuyện cổ tích, thần thoại hay truyện kể thiếu nhi, lại luôn tồn tại rất nhiều yếu tố hư cấu, phi thực tế. Làm sao để cha mẹ vừa giải thích được cho con mà vẫn giữ gìn trí tưởng tượng và tính nhân văn trong tâm hồn trẻ thơ?
📚 Vì sao các câu chuyện cho trẻ lại có yếu tố không có thật?
Trẻ em yêu thích những câu chuyện kỳ diệu. Việc xây dựng những tình tiết hư cấu như người bay lên trời, ngựa sắt, hay những phép màu cứu người không chỉ đơn thuần là để gây tò mò – mà còn nhằm:
-
Kích thích trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ.
-
Dạy trẻ về cái thiện, sự nhân ái, lòng dũng cảm… thông qua biểu tượng.
-
Giúp trẻ hiểu bài học đạo đức sâu sắc hơn trong thế giới gần gũi với tâm hồn trẻ thơ.
Ví dụ: Trong truyện Cô Bé Quàng Khăn Đỏ, việc bà bị sói ăn rồi lại sống dậy là điều không có thật – nhưng lại chứa đựng thông điệp về sự hối lỗi, tình yêu thương và lòng tốt.
💡 Cách giải thích yếu tố không có thật cho trẻ – Tinh tế, nhẹ nhàng và nuôi dưỡng tâm hồn
Thay vì phủ nhận hay khẳng định “cái đó không thật”, cha mẹ hãy:
✅ 1. Đặt câu hỏi ngược lại cho trẻ
Ví dụ:
“Con có muốn bà của cô bé bị chết không?”
“Con nghĩ cô bé có buồn không nếu bà mất?”
Cách này giúp trẻ tự cảm nhận được giá trị nhân văn, và hiểu vì sao tác giả lại "muốn bà sống lại".
✅ 2. Giải thích bằng biểu tượng và cảm xúc
Ví dụ: Trong truyện Thánh Gióng, không thể có ai ăn hết thúng gạo, cưỡi ngựa sắt rồi bay lên trời. Nhưng:
“Đó là cách mà ông cha ta thể hiện ước mơ về một người anh hùng mạnh mẽ, yêu nước, có thể bảo vệ dân lành khỏi giặc ngoại xâm.”
Trẻ sẽ hiểu đây là cách kể chuyện mang theo mong ước và lý tưởng.
✅ 3. Liên hệ thực tế gần gũi
Ví dụ: Khi trẻ thắc mắc về nhiều ông già Noel, cha mẹ có thể hỏi:
“Lớp con có nhiều bạn không?”
“Một ông già Noel thì sao phát quà kịp cho bao nhiêu bạn nhỏ trên thế giới?”
Với cách lý giải này, trẻ sẽ cảm thấy thỏa mãn trí tò mò mà vẫn giữ được sự háo hức, mong chờ trong thế giới tuổi thơ.
🌱 Thế giới tưởng tượng & thế giới thật – Cùng tồn tại để nuôi dưỡng tâm hồn
Cha mẹ không cần phải chọn giữa “nói thật” hay “để con tin vào điều kỳ diệu”. Điều quan trọng là:
-
Trẻ được sống trong thế giới tưởng tượng đầy màu sắc, nơi cái thiện luôn chiến thắng cái ác.
-
Đồng thời, trẻ học được cách cảm nhận, suy nghĩ và lý giải cuộc sống xung quanh, từ những câu chuyện tưởng như không có thật.
Việc khéo léo giải thích yếu tố không có thật trong các câu chuyện cho trẻ không chỉ giúp trẻ phát triển trí tuệ, mà còn nuôi dưỡng sự đồng cảm, tình yêu thương và lòng nhân ái – những điều vô cùng cần thiết trong hành trình trưởng thành của trẻ.
📌 Lời khuyên dành cho ba mẹ:
-
Luôn tôn trọng cảm xúc và câu hỏi của con.
-
Đừng ngại nói “đó là điều tưởng tượng, nhưng lại chứa bài học rất hay đấy con ạ!”.
-
Kể chuyện cho con nghe thường xuyên, bởi mỗi câu chuyện là một hạt giống nhỏ gieo vào tâm hồn trẻ thơ.
