Trong hành trình giúp trẻ phát triển toàn diện, việc phát triển kỹ năng tiền viết và ngôn ngữ là một bước quan trọng, đặc biệt trong giai đoạn mầm non. Một trong những cách hiệu quả và tự nhiên nhất để hỗ trợ trẻ là tận dụng khả năng bắt chước chữ viết của trẻ, thông qua hoạt động quan sát và lặp lại từ môi trường xung quanh.
Tế Bào Gương – Chìa Khóa Cho Việc Học Qua Bắt Chước
Khoa học thần kinh đã chỉ ra rằng trẻ nhỏ, đặc biệt trong độ tuổi mầm non, có các tế bào gương trong não – đây là loại tế bào giúp trẻ học hỏi thông qua quan sát và bắt chước. Khi trẻ nhìn thấy người khác thực hiện một hành động, chẳng hạn như viết chữ, các tế bào gương sẽ được kích hoạt, giúp trẻ ghi nhớ cách thực hiện hành động đó và từ từ làm theo.
Chính nhờ cơ chế này, trẻ có thể học nói bằng cách bắt chước khẩu hình miệng, âm thanh, cử chỉ của cha mẹ, ông bà, thầy cô… và cũng có thể bắt chước cách viết chữ nếu được tạo điều kiện tiếp xúc thường xuyên.
Làm Gì Để Phát Triển Kỹ Năng Viết Và Ngôn Ngữ Cho Trẻ?
1. Tạo Môi Trường Quan Sát Đa Dạng
Cha mẹ có thể bắt đầu bằng cách viết chữ trước mặt con thường xuyên, không chỉ trên giấy mà còn trên nhiều bề mặt khác nhau:
-
Viết trên bàn ăn, bảng trắng, bảng đen
-
Viết trên sân bằng phấn, bằng que vẽ trên cát
-
Viết trên cửa kính, gương, hoặc thậm chí trên cát biển
Mỗi khi viết, hãy để con quan sát kỹ cách bạn cầm bút, đặt tay, viết từ trái qua phải, từ trên xuống dưới. Dần dần, trẻ sẽ bắt chước các thao tác này một cách tự nhiên.
2. Cung Cấp Đa Dạng Dụng Cụ Viết
Việc sử dụng nhiều loại bút viết và chất liệu giúp trẻ phát triển khả năng điều khiển tay và thích thú với việc viết:
-
Bút chì, bút màu, bút lông, phấn, bút dạ
-
Giấy trắng, bảng, gỗ, kính, cát…
Khi được “chơi với chữ viết” bằng nhiều hình thức khác nhau, trẻ sẽ không còn sợ viết mà thay vào đó, cảm thấy viết là một trò chơi thú vị.
3. Hướng Dẫn Sao Chép Tên Và Từ Đơn Giản
Cha mẹ có thể giúp trẻ viết tên của mình bằng cách:
-
Ghi tên trẻ dưới tranh vẽ, bức vẽ do trẻ làm ra
-
Khuyến khích trẻ sao chép lại chữ cái, tên của mình
-
Cho trẻ vẽ theo chữ mẫu một cách tự nhiên, không ép buộc
Điều này giúp trẻ làm quen với hình dạng chữ cái, cách đặt bút, cũng như tăng khả năng ghi nhớ mặt chữ.
4. Khen Ngợi Và Khuyến Khích
Mỗi khi trẻ viết được một chữ, sao chép được tên mình hay chỉ đơn giản là thử vẽ một ký tự nào đó, đừng quên khen ngợi trẻ. Lời động viên đúng lúc sẽ giúp trẻ tự tin hơn, yêu thích việc học và sẵn sàng thử những điều mới.
Biến Việc Học Thành Trò Chơi Tự Nhiên
Điều quan trọng nhất là hãy biến mọi hoạt động liên quan đến viết và ngôn ngữ thành trò chơi nhẹ nhàng, không áp lực. Khi trẻ được tự do khám phá, tự nguyện học hỏi, và cảm thấy hứng thú, hiệu quả sẽ cao hơn rất nhiều so với việc ép buộc hay yêu cầu lặp lại máy móc.
Kết Luận
Phát triển kỹ năng tiền viết, ngôn ngữ cho trẻ bằng việc tận dụng khả năng bắt chước chữ viết là một cách tiếp cận hiệu quả, tự nhiên và dễ áp dụng tại nhà. Chỉ cần cha mẹ kiên nhẫn, sáng tạo và thường xuyên tạo cơ hội cho trẻ quan sát, bắt chước và thử viết, trẻ sẽ dần hình thành kỹ năng viết một cách vững chắc, từ đó hỗ trợ cả khả năng tư duy, ghi nhớ và ngôn ngữ trong tương lai.
