Thưa các bạn, trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý, chậm phát triển – những “trẻ đặc biệt” của chúng ta – cũng là những đứa trẻ như bao bạn nhỏ khác. Các con xứng đáng được yêu thương, chăm sóc, và đặc biệt là được học đầy đủ các kỹ năng cần thiết để phát triển và hòa nhập với cuộc sống.
Vì sao trẻ đặc biệt cần được học đầy đủ như các trẻ bình thường?
Một đứa trẻ – dù là bình thường hay đặc biệt – đều sẽ lớn lên trong gia đình, và sau đó là hòa nhập vào xã hội. Điều đó đồng nghĩa với việc các con cần có hành trang vững chắc để sống, làm việc, giao tiếp và tự lập trong tương lai.
Các trẻ bình thường được học gì – thì trẻ đặc biệt cũng cần được học như thế. Không tách biệt, không loại trừ, mà chính là bình đẳng trong giáo dục kỹ năng sống. Đây chính là con đường để các con có thể phục hồi tốt hơn và hòa nhập dễ dàng hơn.
Trẻ đặc biệt cần được phát triển đầy đủ 5 lĩnh vực như thế nào?
Chúng ta không thể chỉ chú trọng một phần nào đó mà bỏ qua các lĩnh vực còn lại. Trẻ đặc biệt cần được học và rèn luyện đầy đủ các kỹ năng trong 5 lĩnh vực phát triển toàn diện, bao gồm:
-
Phát triển vận động: đi lại, leo trèo, dùng tay khéo léo
-
Giao tiếp – ngôn ngữ: biết chỉ tay, gọi tên, biểu đạt mong muốn
-
Tương tác xã hội – tình cảm: biết chơi cùng bạn, biết chờ đến lượt
-
Tự phục vụ: tự mặc quần áo, mang giày dép, đánh răng, rửa tay
-
Phát triển nhận thức – thẩm mỹ: phân biệt to nhỏ, màu sắc, hình khối, tô màu, hát múa…
Ví dụ:
Một trẻ bình thường khoảng 12 tháng tuổi đã có thể biết chỉ tay vào đồ vật mình muốn. Nhưng trẻ đặc biệt có thể không làm được điều này – nên cha mẹ cần dạy con kỹ năng chỉ tay để con có thể giao tiếp phi ngôn ngữ và bày tỏ nhu cầu.
Mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt – Can thiệp phải cá nhân hóa
Cha mẹ cần hiểu rằng mỗi trẻ đặc biệt đều có điểm mạnh, điểm yếu riêng. Có trẻ giỏi vận động nhưng kém giao tiếp. Có trẻ lại hiểu nhanh nhưng khó khăn trong kỹ năng tự phục vụ.
Vì thế, việc dạy kỹ năng cần được cá nhân hóa – tùy theo khả năng tham gia, mức độ tiếp nhận của từng bé. Hãy dạy từ những việc nhỏ nhất, lặp đi lặp lại mỗi ngày, tạo thành thói quen.
Ví dụ như:
-
Khi dạy phân biệt to – nhỏ, hãy chia nhỏ mục tiêu: hôm nay chỉ học “to”, mai học “nhỏ”, ngày kia học “so sánh”.
-
Trong bữa ăn, có thể dạy con qua ví dụ thực tế: “Miếng dưa to đâu? Đưa cho mẹ nhé!”
Phục hồi là hành trình dài – Không thể vội vàng
Phát triển kỹ năng cho trẻ đặc biệt không phải là chuyện một ngày một bữa. Cha mẹ cần xác định tinh thần đồng hành bền bỉ và lâu dài. Dù hôm nay con chưa biết, nhưng nếu ta kiên trì, con sẽ tiến bộ từng chút một.
Điều quan trọng là đừng bỏ sót kỹ năng nào. Những gì trẻ bình thường được học – con của bạn cũng cần được học. Chỉ khác là con cần nhiều thời gian hơn, cần sự hỗ trợ cụ thể hơn mà thôi.
Kết luận
Trẻ đặc biệt cần được học và rèn luyện đầy đủ các kĩ năng như các trẻ bình thường để phát triển và hoà nhập – đó là con đường đúng đắn và cần thiết. Không ai sinh ra đã hoàn hảo. Nhưng với tình yêu, sự hiểu biết và kiên nhẫn của cha mẹ, mọi trẻ em đều có thể tiến bộ, có thể phục hồi và có thể hòa nhập.
🎯 Hãy bắt đầu ngay hôm nay – dạy con từng chút, từng kỹ năng – vì một tương lai con được sống trọn vẹn trong xã hội.
