Trong quá trình đồng hành với trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý, rối loạn phát triển hay chậm phát triển, không ít lần ba mẹ sẽ nghe thấy những kết luận từ chuyên gia như: "Con bị rối loạn phát triển", "Con chậm ngôn ngữ", "Con khó hòa nhập"... Những lúc đó, ba mẹ thường hoang mang, lo lắng và mất đi niềm tin vào tương lai của con.
Nhưng hãy dừng lại một chút – để nhớ rằng: Mỗi đứa trẻ, dù đặc biệt đến đâu, cũng là một ĐỨA TRẺ. Mà đã là trẻ, thì con có quyền được học tập, được dạy dỗ, được yêu thương và quan tâm.
Can thiệp sớm trước 6 tuổi – Giai đoạn vàng để trẻ học tập và phục hồi
Giai đoạn trước 6 tuổi là thời kỳ “vàng” cho sự phát triển trí tuệ, ngôn ngữ và hành vi của trẻ. Việc can thiệp sớm, đúng cách trong giai đoạn này giúp trẻ đặc biệt có cơ hội:
-
Tham gia vào hệ thống giáo dục như các bạn khác
-
Học hỏi các kỹ năng nền tảng: giao tiếp, ngôn ngữ, vận động, cảm xúc, xã hội
-
Tăng khả năng hòa nhập với cuộc sống sau này
Tuy nhiên, để làm được điều đó, nguyên tắc tiên quyết là: Ba mẹ, giáo viên, chuyên gia – tất cả chúng ta phải tin rằng: trẻ nào cũng có khả năng học tập.
Đừng tạo ra “rào cản vô hình” cho con
Nhiều ba mẹ khi biết con có chẩn đoán đặc biệt, thường tự hỏi:
-
Con mình có học được không?
-
Tương lai con sẽ ra sao?
-
Có cách nào để giúp con không?
Những trăn trở đó là hoàn toàn chính đáng. Nhưng đừng để những lo lắng ấy trở thành rào cản khiến chúng ta đánh mất niềm tin vào con.
👉 Không nhìn con bằng khiếm khuyết – hãy nhìn con bằng tiềm năng.
Trẻ nào cũng có khả năng học tập – chỉ là cách học khác nhau
Không có đứa trẻ nào “không thể học”, chỉ có đứa trẻ chưa được dạy theo cách phù hợp. Hãy nhìn một vài ví dụ:
-
Trẻ khiếm thị: không nhìn thấy, nhưng có thể học bằng chữ nổi, bằng âm thanh.
-
Trẻ bại não: không thể điều khiển cơ thể, nhưng có thể giao tiếp bằng một ngón tay duy nhất thông qua iPad.
-
Trẻ tự kỷ: có thể không nói, nhưng biết sử dụng hình ảnh để biểu đạt nhu cầu.
-
Trẻ tăng động, giảm chú ý: khó tập trung, nhưng có thể học rất nhanh thông qua hình ảnh, âm thanh sinh động như trong các chương trình giáo dục trên tivi.
✅ Mỗi trẻ sẽ có một điểm mạnh riêng, một khả năng đặc biệt nào đó mà nếu được khám phá và nuôi dưỡng đúng cách, con sẽ tiến bộ từng ngày.
Ứng dụng các phương pháp phù hợp để hỗ trợ trẻ học tập
Các phương pháp can thiệp và giáo dục hiện đại đã chứng minh: trẻ đặc biệt có thể học tập và phục hồi khi được hỗ trợ đúng cách. Ví dụ:
-
PECS (Hệ thống giao tiếp bằng tranh) giúp trẻ tự kỷ có rối loạn ngôn ngữ biểu đạt được nhu cầu.
-
Chương trình giáo dục qua tivi, internet như VTV7, ABC Vui từng giờ… giúp trẻ tăng động, giảm chú ý tiếp cận kiến thức dễ dàng hơn.
-
Kết hợp giữa trị liệu ngôn ngữ – hành vi – tâm vận động – y tế để tạo điều kiện phục hồi toàn diện.
🎯 Quan trọng là ba mẹ chủ động tìm hiểu, phối hợp với chuyên gia và kiên trì đồng hành cùng con.
Tạo môi trường học tập qua chơi – học mà vui, vui mà học
Trẻ đặc biệt học tốt nhất qua trải nghiệm, qua chơi. Hãy để trẻ được vận động, được khám phá, được tham gia các hoạt động tương tác mỗi ngày. Mỗi hoạt động như:
-
Chơi trò chơi xếp hình, vẽ tranh, nặn đất
-
Học bảng chữ cái qua bài hát
-
Thực hành kỹ năng sống như rửa tay, mặc quần áo…
👉 Chính là cách trẻ tiếp cận với thế giới, học các kỹ năng mới và dần dần hòa nhập.
Kết luận: Mỗi trẻ đặc biệt đều có quyền và khả năng học tập
Ba mẹ ơi, điều kỳ diệu không nằm ở sự hoàn hảo, mà nằm ở niềm tin, sự kiên trì và yêu thương không điều kiện của chúng ta dành cho con.
-
Hãy tin rằng: Con có thể học.
-
Hãy nhớ rằng: Con xứng đáng được học.
-
Hãy hành động: Tìm mọi cách, mọi phương pháp phù hợp để con được học.
Bởi vì:
"Trẻ đặc biệt nào cũng có khả năng học tập và có quyền được học tập, dạy bảo, quan tâm."
