Thưa ba mẹ, từ khi còn rất nhỏ, hầu hết các em bé đều tỏ ra yêu thích ca hát, nhún nhảy hay phản ứng lại với các giai điệu quen thuộc. Tuy nhiên, nhiều ba mẹ thường không để ý rằng chính âm nhạc – điều tưởng như rất đơn giản ấy – lại có ảnh hưởng vô cùng tuyệt vời tới sự phát triển toàn diện của trẻ mầm non và trẻ đặc biệt.
Âm nhạc – khởi đầu cho sự phát triển từ trong bụng mẹ
Khi mang thai, nếu mẹ thường xuyên cho con nghe nhạc êm dịu, nhẹ nhàng thì âm nhạc đã bắt đầu kích thích sự phát triển não bộ và thính giác của trẻ ngay từ trong bụng mẹ. Những giai điệu ấy không chỉ giúp mẹ bầu thư giãn mà còn làm nền tảng cho sự kết nối cảm xúc giữa mẹ và con, đồng thời hỗ trợ cho sự phát triển giác quan và khả năng lắng nghe của trẻ sau này.
Âm nhạc giúp trẻ sơ sinh hình thành kỹ năng giao tiếp ban đầu
Khi trẻ vừa chào đời, những bài hát ru ngọt ngào hay lời mẹ thì thầm trò chuyện mỗi ngày đều giúp trẻ rèn luyện khả năng giao tiếp mắt, tăng sự chú ý và phát triển tình cảm gắn bó với người chăm sóc. Những bài hát dân gian, ca dao quen thuộc như "Con cò bé bé" không chỉ giúp trẻ bình tĩnh mà còn là cách tự nhiên để kích thích cơ quan phát âm và hình thành nền tảng ngôn ngữ ban đầu.
Phát triển ngôn ngữ và vốn từ phong phú qua bài hát
Âm nhạc là phương tiện tuyệt vời để trẻ tích lũy vốn từ và phát triển ngôn ngữ. Những bài hát mầm non đơn giản như “Con gà trống có cái mào đỏ…” không chỉ chứa từ ngữ gần gũi mà còn giúp trẻ hình dung được đặc điểm của sự vật xung quanh. Nhờ vậy, trẻ phát triển tư duy khái quát, tăng khả năng ghi nhớ, và học cách diễn đạt rõ ràng hơn, tránh nguy cơ chậm nói.
Âm nhạc hỗ trợ giáo dục đạo đức và hành vi tích cực
Nhiều bài hát mầm non còn là công cụ giáo dục hành vi rất hiệu quả. Ví dụ:
-
“Đi học về em chào cha mẹ” dạy trẻ biết lễ phép.
-
“Mùng 8 tháng 3 em ra thăm vườn” hay những bài về mẹ, thầy cô giúp trẻ biết ơn và yêu thương.
Khi âm nhạc được lặp lại hằng ngày trong các tình huống thực tế, nó trở thành ngôn ngữ giáo dục mềm mại và tự nhiên với trẻ.
Âm nhạc phát triển vận động, thể chất và trí nhớ
Khi trẻ nghe nhạc, trẻ sẽ nhún nhảy, vỗ tay hoặc múa theo bài hát. Những vận động tưởng chừng đơn giản đó lại giúp:
✅ Phát triển kỹ năng vận động thô và tinh
✅ Tăng sự phối hợp tay – mắt
✅ Cải thiện hệ tiêu hóa – hô hấp – tuần hoàn
✅ Rèn khả năng ghi nhớ và tập trung khi trẻ phải theo nhịp, nhớ động tác
Đặc biệt, với trẻ chưa biết đi, việc mẹ bế và đung đưa theo nhạc cũng là cách giúp con cảm nhận nhịp điệu và hình thành khả năng vận động sớm.
Cải thiện tinh thần và cảm xúc thông qua âm nhạc
Khi trẻ lo lắng, căng thẳng, buồn bã hay gặp khó khăn trong các tình huống xã hội, âm nhạc trở thành “liều thuốc tinh thần” hiệu quả. Chỉ cần một bản nhạc nhẹ nhàng, quen thuộc cũng giúp trẻ:
🎶 Giảm lo âu, hồi hộp
🎶 Bình tĩnh lại trước khi bước vào hoạt động mới
🎶 Tăng cảm giác vui vẻ, tự tin
Âm nhạc thúc đẩy giao tiếp xã hội ở trẻ đặc biệt
Với trẻ đặc biệt như tự kỷ, tăng động, chậm phát triển,… âm nhạc đóng vai trò như một cầu nối giúp con hòa nhập. Thông qua hoạt động múa hát tập thể, trẻ có cơ hội:
-
Giao tiếp ánh mắt
-
Tham gia theo nhóm
-
Chơi nhạc cụ cùng bạn
-
Tự tin thể hiện bản thân
Các phương pháp như âm nhạc trị liệu, học tiếng Anh bằng bài hát, học đếm số qua giai điệu cũng được áp dụng hiệu quả để hỗ trợ sự phát triển toàn diện ở trẻ đặc biệt.
Kết luận: Ba mẹ đừng bỏ qua sức mạnh kỳ diệu của âm nhạc
Âm nhạc không chỉ là niềm vui mà còn là chìa khóa quan trọng để trẻ phát triển đồng đều các mặt: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, cảm xúc, vận động và xã hội. Vì vậy, ngoài việc quan tâm đến dinh dưỡng hay sức khỏe, ba mẹ hãy cho con làm quen với âm nhạc mỗi ngày – từ những bài hát đơn giản, đến những giai điệu nhẹ nhàng phù hợp với cảm xúc của con.
👉 Âm nhạc chính là món quà phát triển toàn diện mà ba mẹ có thể dành tặng cho con mỗi ngày!
