Khi trẻ chậm nói, việc can thiệp sớm và đúng cách ngay tại nhà chính là chìa khóa giúp con cải thiện khả năng ngôn ngữ. Trong đó, phương pháp cấu trúc dọc đơn giản là một trong những cách hiệu quả, dễ áp dụng mà ba mẹ có thể sử dụng hằng ngày để giúp con từng bước hình thành câu nói hoàn chỉnh và tham gia vào hội thoại.
Phương pháp cấu trúc dọc là gì?
Cấu trúc dọc là phương pháp ba mẹ mở rộng câu nói của trẻ dựa trên chính điều trẻ đang nói. Khi trẻ nói một câu ngắn hoặc chưa hoàn chỉnh, ba mẹ sẽ giúp con tiến xa hơn một bước bằng cách:
-
Đặt thêm câu hỏi liên quan.
-
Lặp lại và kết nối các câu của trẻ thành câu nói đầy đủ.
-
Cung cấp mẫu câu đúng ngữ pháp và dễ hiểu để trẻ học theo.
Ví dụ cụ thể khi dạy trẻ chậm nói tại nhà bằng phương pháp cấu trúc dọc
Giả sử trẻ nhìn vào một bức tranh có hình đàn cá đang bơi, trẻ có thể nói:
“Con cá!”
Câu này mới chỉ là một phần rất ngắn, chưa đủ thông tin. Lúc này, ba mẹ không nên yêu cầu con phải nói lại đúng ngay lập tức, mà thay vào đó hãy hỏi thêm để mở rộng câu nói của con, ví dụ:
“Con cá đang làm gì?”
Trẻ có thể trả lời:
“Bơi” hoặc “Đang bơi”.
Lúc này, ba mẹ kết hợp hai câu của con lại thành một câu hoàn chỉnh để làm mẫu cho trẻ, chẳng hạn:
“À đúng rồi, con cá đang bơi đấy!”
Bằng cách này, ba mẹ đã:
-
Gợi mở để trẻ tư duy và diễn đạt tiếp.
-
Tạo mẫu ngôn ngữ đúng chuẩn, đầy đủ cho trẻ bắt chước.
-
Giúp trẻ từng bước học được cách nói tròn câu, đủ ý và phù hợp với ngữ cảnh.
Lợi ích của phương pháp cấu trúc dọc với trẻ chậm nói
-
✳️ Giúp trẻ mở rộng vốn từ và cấu trúc câu.
-
✳️ Tạo môi trường hội thoại gần gũi giữa ba mẹ và con.
-
✳️ Tăng khả năng phản xạ ngôn ngữ, giúp trẻ tự tin hơn khi giao tiếp.
-
✳️ Phù hợp với trẻ chậm nói, rối loạn ngôn ngữ, tự kỷ, vì phương pháp đơn giản và dễ hiểu.
Ba mẹ cần lưu ý khi áp dụng phương pháp này tại nhà
-
Hãy kiên nhẫn lắng nghe con, dù con chỉ nói được 1–2 từ.
-
Không ép con phải nói lại y nguyên câu đầy đủ ngay, hãy để con quan sát và học dần từ ba mẹ.
-
Lặp lại nhiều lần các mẫu câu đơn giản, kết hợp với hình ảnh, đồ vật thực tế để tăng hiệu quả.
-
Khen ngợi và khích lệ con sau mỗi lần con cố gắng tham gia hội thoại.
✅ Kết luận
Ba mẹ dạy trẻ chậm nói tại nhà bằng phương pháp cấu trúc dọc đơn giản không chỉ là một cách can thiệp hiệu quả mà còn là một phương pháp gắn kết tình cảm giữa ba mẹ và con trong quá trình học nói. Mỗi câu nói ba mẹ mở rộng cho con, mỗi lần lặp lại mẫu câu đơn giản, chính là từng bước giúp con tiến gần hơn đến khả năng giao tiếp trôi chảy và tự tin trong cuộc sống.
Hãy bắt đầu từ hôm nay – đơn giản, nhẹ nhàng nhưng hiệu quả bền vững!