1. Khi nào nên dạy trẻ câu hỏi “ở đâu? đâu rồi”?
Không phải cứ nói được là trẻ sẽ biết đặt câu hỏi. Với các bé đặc biệt như trẻ tự kỷ, trẻ rối loạn ngôn ngữ, việc dạy trẻ hỏi “ở đâu?” hay “đâu rồi?” cần được thực hiện đúng thời điểm.
✅ Ba mẹ hãy bắt đầu dạy câu hỏi này khi:
-
Trẻ đã có ngôn ngữ đơn, biết nói cụm từ như “muốn ăn”, “xem tivi”…
-
Trẻ có thể bắt chước lời nói đơn giản từ người lớn.
-
Trẻ đã thể hiện nhu cầu tìm kiếm người hoặc đồ vật.
2. Tại sao nên bắt đầu bằng câu hỏi “ở đâu? đâu rồi?”
Câu hỏi “ở đâu?” hoặc “đâu rồi?” là một trong những dạng câu hỏi:
-
Đơn giản, dễ hiểu đối với trẻ nhỏ.
-
Thường xuyên xuất hiện trong sinh hoạt hàng ngày.
-
Gắn liền với nhu cầu thực tế như: tìm đồ, tìm người, tìm món ăn hoặc đồ chơi.
➡️ Điều này tạo điều kiện để trẻ liên kết ngôn ngữ với hành động, giúp ngôn ngữ trở nên thực tế và dễ ghi nhớ hơn.
3. Hướng dẫn cách dạy trẻ đặt câu hỏi “ở đâu? đâu rồi?”
🧩 Tình huống 1: Tìm điều khiển tivi
-
Khi con tô màu xong, mẹ hứa cho con xem tivi 10 phút.
-
Trước đó, mẹ giấu chiếc điều khiển tivi đi (thay vì để sẵn trên bàn như thường lệ).
-
Khi con tìm không thấy, mẹ nói mẫu:
👉 “Điều khiển tivi đâu rồi?”,
👉 “Ở đâu nhỉ?” -
Nhắc lại nhiều lần để con bắt chước nói theo.
-
Khi con nói được, mẹ cùng con tìm và kết thúc bằng câu vui vẻ như:
👉 “À, điều khiển đây rồi!”
🎯 Hiệu quả: Con học được mẫu câu trong bối cảnh có nhu cầu thật sự, đồng thời tạo hứng thú khi tìm thấy đồ vật.
🧩 Tình huống 2: Tìm giày trước khi ra ngoài
-
Khi sắp đến giờ đi công viên, mẹ giấu một chiếc giày của con.
-
Con chuẩn bị xỏ giày thì phát hiện thiếu một chiếc.
-
Mẹ hỏi mẫu:
👉 “Chiếc giày đâu rồi?”,
👉 “Giày của con ở đâu?” -
Khi con nhắc lại, mẹ dẫn con đến nơi đã giấu và nói:
👉 “Giày con đây rồi!”
✅ Kết quả: Trẻ học được câu hỏi thông qua hành vi tìm kiếm có mục tiêu rõ ràng.
🧩 Tình huống 3: Tìm người thân trong nhà
Ví dụ 1 – Tìm bố để đi siêu thị:
-
Đến chủ nhật, mẹ gợi ý: “Chủ nhật rồi, mình đi siêu thị thôi, gọi bố nào!”
-
Nhưng bố đã được bố trí trốn tạm trong phòng.
-
Mẹ nói mẫu:
👉 “Bố đâu rồi?”,
👉 “Bố ơi, ở đâu vậy?” -
Khi trẻ nhắc lại, bố bước ra bất ngờ, nói:
👉 “Bố đây rồi, đi siêu thị thôi!”
Ví dụ 2 – Tìm bà ngoại khi về thăm nhà:
-
Trước khi về nhà bà, mẹ gọi trước để bà trốn tạm vào phòng.
-
Khi vào nhà không thấy bà, mẹ hỏi:
👉 “Bà đâu rồi?”,
👉 “Bà ở đâu nhỉ?” -
Khi con lặp lại câu hỏi, bà từ trong phòng bước ra:
👉 “Bà đây rồi!”, kèm theo cái ôm hoặc món quà nhỏ.
🧠 Kinh nghiệm: Tình huống vui vẻ, quen thuộc và có người thân tương tác sẽ khiến trẻ dễ nhớ – dễ học – dễ sử dụng.
4. Lưu ý để dạy câu hỏi “ở đâu? đâu rồi?” hiệu quả
🔁 Lặp lại mẫu câu nhiều lần – trẻ đặc biệt cần nghe lặp lại để ghi nhớ.
🗣 Nói rõ ràng, chậm rãi, nhấn mạnh từ khóa: “đâu rồi”, “ở đâu”.
🌟 Luôn gắn ngôn ngữ với hành động thật – tránh dạy suông.
❤️ Tạo niềm vui sau mỗi lần học được câu hỏi – khen ngợi, thưởng nhỏ, ôm con.
🧩 Tận dụng các tình huống quen thuộc hằng ngày – giúp việc học trở thành trải nghiệm tự nhiên.
✅ Kết luận
Cách dạy trẻ đặt câu hỏi: ở đâu? đâu rồi không nằm ở việc bắt con học thuộc lòng mà chính là việc khéo léo tạo tình huống sinh hoạt gần gũi để trẻ chủ động sử dụng mẫu câu một cách tự nhiên. Với trẻ tự kỷ, chậm nói hay rối loạn phát triển, điều quan trọng nhất chính là sự kiên nhẫn, đồng hành và linh hoạt của ba mẹ trong quá trình dạy con.
