1. Dính thắng lưỡi là gì?
Dính thắng lưỡi (hay còn gọi là dây thắng lưỡi ngắn) là một tình trạng bẩm sinh khi phần mô mỏng dưới lưỡi (gọi là thắng lưỡi) quá ngắn hoặc dính sát, hạn chế khả năng di chuyển linh hoạt của lưỡi. Điều này có thể khiến trẻ gặp khó khăn khi bú mẹ, phát âm hoặc thực hiện một số cử động của lưỡi.
2. Dính thắng lưỡi có phải là nguyên nhân gây ra tình trạng chậm nói?
Câu trả lời là KHÔNG.
Dính thắng lưỡi không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng chậm nói hay không có ngôn ngữ ở trẻ đặc biệt và trẻ mầm non.
Tình trạng này chủ yếu ảnh hưởng đến chất lượng lời nói, chứ không làm cho trẻ mất hoàn toàn khả năng phát triển ngôn ngữ. Trẻ bị dính thắng lưỡi có thể nói ngọng, phát âm không rõ ràng, hoặc khó phát âm các âm cần độ linh hoạt cao của lưỡi như: âm /l/, /t/, /r/...
3. Khi nào dính thắng lưỡi gây ảnh hưởng đến phát âm?
Dính thắng lưỡi có thể gây ra các vấn đề như:
-
Khó phát âm chính xác một số âm.
-
Nói "đầy mồm, đầy lưỡi", âm không rõ.
-
Gặp khó khăn khi chuyển động lưỡi nhanh (liếm môi, phát âm nhanh).
Tuy nhiên, trẻ vẫn có thể học ngôn ngữ, hiểu lời nói và giao tiếp, chỉ là âm thanh phát ra có thể bị sai hoặc kém rõ ràng hơn bạn bè cùng lứa.
4. Có cần phải phẫu thuật cắt thắng lưỡi không?
Không phải tất cả trường hợp dính thắng lưỡi đều cần can thiệp phẫu thuật. Việc này cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và đánh giá mức độ:
-
Độ 1, độ 2: Thường không cần phẫu thuật, chỉ cần theo dõi.
-
Độ 3: Cũng chưa bắt buộc phải cắt, có thể theo dõi và luyện phát âm.
-
Độ 4: Lúc này việc phẫu thuật cắt thắng lưỡi có thể được chỉ định nếu trẻ gặp khó khăn rõ rệt trong ăn uống và phát âm.
Đây là tiểu phẫu đơn giản và ba mẹ không nên quá lo lắng. Quan trọng nhất là khám đúng chuyên khoa tai mũi họng hoặc chuyên gia ngôn ngữ trị liệu để được tư vấn chính xác.
5. Vậy nguyên nhân gây chậm nói ở trẻ là gì?
Chậm nói có thể do nhiều yếu tố khác như:
-
Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ.
-
Trẻ có rối loạn phổ tự kỷ, tăng động giảm chú ý.
-
Trẻ thiếu môi trường giao tiếp, ít được tương tác.
-
Trẻ gặp khó khăn trong khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ.
Do đó, ba mẹ không nên vội kết luận con chậm nói do dính thắng lưỡi, mà cần có cái nhìn toàn diện, thăm khám chuyên sâu để tìm nguyên nhân thực sự.
6. Ba mẹ nên làm gì khi nghi ngờ con bị dính thắng lưỡi?
✅ Quan sát con khi phát âm: có phát âm sai, nói ngọng hay không.
✅ Kiểm tra khả năng cử động lưỡi của con: có đưa ra ngoài, liếm môi được không.
✅ Đưa con đi khám tại chuyên khoa Tai Mũi Họng hoặc ngôn ngữ trị liệu.
✅ Không tự ý quyết định cắt thắng lưỡi nếu chưa có chỉ định chuyên môn.
Kết luận
Dính thắng lưỡi không phải là nguyên nhân chính gây chậm nói ở trẻ đặc biệt và trẻ mầm non. Nó chỉ ảnh hưởng đến chất lượng phát âm nếu ở mức độ nặng. Việc chậm nói cần được đánh giá kỹ lưỡng để xác định đúng nguyên nhân và có hướng can thiệp phù hợp.
Ba mẹ hãy tỉnh táo, không vội vàng can thiệp phẫu thuật, và luôn đồng hành cùng con trên hành trình phát triển ngôn ngữ một cách đúng đắn và khoa học.
