Trong hành trình nuôi dạy trẻ đặc biệt – đặc biệt là trẻ chậm nói, trẻ có rối loạn phát triển hay trẻ khuyết tật trí tuệ – ba mẹ chắc chắn sẽ luôn mong muốn con mình có thể giao tiếp tốt với mọi người, hiểu được người khác và tự tin thể hiện bản thân. Nhưng để điều đó xảy ra, ngoài việc ba mẹ nỗ lực dạy con tại nhà, thì môi trường hòa nhập chính là yếu tố vô cùng quan trọng và không thể thiếu.
Tại sao môi trường hòa nhập lại quan trọng đến vậy?
Mỗi đứa trẻ đặc biệt đều có những khó khăn riêng: có bé gặp khó khăn về tư duy, trí nhớ, khả năng chú ý; có bé kém hơn bạn đồng trang lứa về mặt phát triển nhận thức. Tuy nhiên, dù khả năng tư duy của trẻ có hạn chế đến đâu, nếu được tiếp cận với một môi trường giao tiếp phù hợp, trẻ vẫn có thể phát triển tốt kỹ năng giao tiếp của mình.
Giao tiếp không chỉ là lời nói. Giao tiếp còn là ánh mắt, cử chỉ, hành động – và tất cả những điều đó cần được trẻ luyện tập và thực hành thường xuyên trong môi trường có người tương tác thật sự.
Không chỉ dạy con giao tiếp – hãy để con được sống trong môi trường giao tiếp
Ba mẹ có thể kết hợp cùng thầy cô, bạn bè, người thân để hướng dẫn con cách giao tiếp hằng ngày. Nhưng nếu trẻ chỉ quanh quẩn ở nhà, không được tiếp xúc với bạn bè cùng lứa tuổi, không có ai để “đối thoại”, thì khả năng giao tiếp ấy rất khó được kích hoạt và duy trì.
Ngược lại, khi trẻ được học tập và sinh hoạt trong môi trường hòa nhập, nơi có các bạn cùng chơi, cùng học, cùng hoạt động… thì mỗi ngày chính là một cơ hội quý giá để con giao tiếp tự nhiên, học hỏi từ bạn bè và dần tự tin hơn.
Ba mẹ hãy tận dụng cơ hội để trẻ được học hòa nhập
Nếu con có giấy chứng nhận khuyết tật, đừng ngại ngần sử dụng nó như một công cụ để giúp con được hưởng các chính sách hỗ trợ giáo dục hòa nhập từ Nhà nước. Đây chính là cánh cửa để trẻ được tiếp cận với môi trường phù hợp nhất – nơi mà con không bị tách biệt, không bị bỏ rơi, và có cơ hội phát triển giao tiếp một cách tự nhiên, từng bước đúng độ tuổi.
Việc giao tiếp tốt sẽ kéo theo nhiều lợi ích khác: trẻ trở nên tự tin, dễ thích nghi, chủ động trong cuộc sống và có khả năng học hỏi tốt hơn, dù nhận thức vẫn còn giới hạn.
Lưu ý dành cho ba mẹ
-
Hạn chế cho trẻ xem TV, điện thoại quá nhiều – vì đó là hình thức giao tiếp một chiều.
-
Tránh để trẻ chơi một mình quá lâu – hãy luôn tìm cách tạo ra tình huống để con cần phải nói, cần phải tương tác.
-
Đừng quá đặt nặng thành tích học tập. Giao tiếp đúng độ tuổi mới là nền tảng quan trọng để con phát triển toàn diện.
Kết luận
Môi trường hoà nhập rất cần thiết cho trẻ đặc biệt phát triển giao tiếp. Đó là nơi con được sống, học hỏi và trưởng thành cùng những người bạn đồng trang lứa. Và khi giao tiếp của con tốt lên, cả thế giới của con cũng sẽ mở rộng ra, tích cực hơn, tươi sáng hơn.
Ba mẹ chính là người mở cánh cửa ấy cho con. Hãy kiên trì, đồng hành và tin tưởng – vì mỗi đứa trẻ đều có thể tỏa sáng theo cách riêng của mình.
