6 tháng đầu đời là giai đoạn vàng cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Dù trẻ có hay không có những biểu hiện đáng lo ngại, ba mẹ vẫn cần tương tác tích cực với con ngay từ đầu để kích thích sự phát triển về ngôn ngữ, giác quan, cảm xúc và khả năng nhận thức.
Dù trẻ có biểu hiện bất thường hay không, ba mẹ vẫn cần tương tác sớm
Không ít ba mẹ cho rằng con ăn ngủ tốt, không khóc lóc hay "ngoan" trong những tháng đầu đời là dấu hiệu bình thường. Tuy nhiên, nhiều trẻ lại quá ngoan, thờ ơ với người chăm sóc, không hóng chuyện, không phản ứng với khuôn mặt mẹ, hoặc chỉ ăn và ngủ mà không chú ý đến môi trường xung quanh.
Ngay cả khi trẻ chưa có biểu hiện rõ ràng liên quan đến tự kỷ hay chậm phát triển, việc tương tác tích cực từ sớm vẫn cực kỳ quan trọng. Bởi nếu trẻ có tiềm ẩn rối loạn phát triển, những tương tác này vô tình trở thành can thiệp sớm, giúp con phát triển tốt hơn hoặc giảm thiểu nguy cơ về sau.
Những cách ba mẹ có thể tương tác tích cực với trẻ trong 6 tháng đầu đời
1. Trò chuyện, hát ru và nựng con mỗi ngày
-
Nói chuyện nhẹ nhàng, trầm bổng khi thay tã, tắm, cho bú hoặc chơi với con.
-
Dùng những từ ngữ thân mật, giọng nói trìu mến để gây dựng kết nối cảm xúc và ngôn ngữ.
-
Hát ru, nói chuyện bằng giọng trầm bổng sẽ giúp kích thích thính giác và giao tiếp sớm cho trẻ.
2. Sử dụng ánh mắt và nét mặt để giao tiếp
-
Nhìn vào mắt trẻ khi trò chuyện.
-
Cười tươi, chu môi, chu miệng, nhăn mũi – những biểu cảm này giúp kích thích thị giác và cảm xúc của con.
3. Kích thích thị giác bằng hình ảnh và màu sắc
-
Sử dụng tranh ảnh màu sắc tương phản cao (trắng-đen-đỏ) đặt quanh khu vực nằm chơi.
-
Thường xuyên thay đổi vị trí thẻ tranh để trẻ khám phá thêm.
-
Dùng bóng bay, đồ chơi treo nôi, kệ chữ A để trẻ tập trung và phát triển thị giác.
4. Khuyến khích trẻ khám phá bằng xúc giác và vận động
-
Cho trẻ chơi với đồ chơi an toàn, sạch sẽ có thể gặm, cầm nắm.
-
Cho phép trẻ mút tay, mút chân – vì đây là cách trẻ khám phá cơ thể và thế giới xung quanh.
-
Tắm cho trẻ bằng trò chơi nước nhẹ nhàng để tăng sự thích thú và gắn kết.
5. Tiếp xúc da kề da để nuôi dưỡng cảm xúc
-
Ôm ấp, bế con thường xuyên, không sợ "dính hơi".
-
Da kề da sau sinh và trong năm đầu giúp con phát triển tốt về hệ miễn dịch, tiêu hoá, hô hấp và cả cảm xúc.
Tác dụng lâu dài của tương tác sớm với trẻ
Việc ba mẹ chủ động tương tác tích cực với trẻ từ 6 tháng đầu đời mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
-
Kích thích sự phát triển toàn diện: ngôn ngữ, cảm xúc, giác quan, vận động.
-
Tạo nền tảng cho sự gắn kết và an toàn về mặt tâm lý.
-
Phát hiện sớm các biểu hiện rối loạn phát triển nếu có.
-
Trẻ có thể được can thiệp từ sớm, tăng khả năng phục hồi và hòa nhập.
Lời kết
Ba mẹ cần tương tác tích cực với con từ khi 6 tháng đầu đời để kích thích trẻ phát triển – đây là việc không thể chậm trễ dù con đang phát triển bình thường hay có dấu hiệu bất thường. Những hành động tưởng chừng nhỏ bé như một ánh mắt, một lời nói dịu dàng, hay cái ôm mỗi ngày chính là những bước khởi đầu vững chắc cho hành trình phát triển dài lâu của trẻ.
Hãy yêu con bằng hành động mỗi ngày – bằng chính sự tương tác đầy yêu thương và chủ động từ ba mẹ!
