Vì sao mục tiêu phù hợp lại quan trọng với trẻ?
Trong hành trình nuôi dạy con, đặc biệt là những trẻ có nhu cầu đặc biệt như trẻ chậm nói, tự kỷ, tăng động..., việc ba mẹ đặt mục tiêu phù hợp với khả năng và nhu cầu thực tế của con là điều tối quan trọng. Những mục tiêu quá xa vời, vượt quá sức của trẻ không chỉ khiến con dễ thất bại mà còn gây ra sự mệt mỏi, áp lực cho cả con và cha mẹ.
Một mục tiêu tốt phải khả thi, được chia thành các bước nhỏ, rõ ràng và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Đặt mục tiêu trong dạy ngôn ngữ: Hãy bắt đầu từ điều cơ bản
Nhiều ba mẹ có mong muốn con nhanh biết nói, nhanh nói được câu dài. Nhưng nếu con chưa có những âm lời nói đầu tiên, hoặc chưa có khả năng giao tiếp không lời như chỉ trỏ, gật đầu, lắc đầu thì việc dạy con nói ngay những câu hoàn chỉnh là điều quá sức.
➡️ Điều cần làm đầu tiên là giúp con hình thành kỹ năng giao tiếp cơ bản, từ cử chỉ, ánh mắt, hành động không lời. Khi con đã có nền tảng giao tiếp không lời tốt, thì việc dạy các từ đơn, câu đơn sẽ trở nên dễ dàng và tự nhiên hơn.
Đặt mục tiêu trong thói quen sinh hoạt: Chậm mà chắc
Ví dụ, ba mẹ muốn con ăn được rau trong mỗi bữa ăn. Nhưng nếu trước giờ con chưa từng ăn rau, mà ngay lập tức ba mẹ yêu cầu con ăn nửa bát rau hay một bát rau thì rất khó thực hiện.
Thay vào đó, hãy bắt đầu với một miếng rau, sau đó tăng dần lên 2 miếng, 3 miếng theo từng ngày, từng tuần. Đó là cách tiếp cận đúng và bền vững.
Tương tự, khi dạy con ngồi yên ăn cơm, thay vì đòi hỏi con ngồi ăn hết cả bữa ngay, ba mẹ có thể:
-
Múc 2 thìa cơm vào bát riêng
-
Ra điều kiện: “Con ăn hết 2 thìa thì được chạy ra chơi”
-
Lần sau tăng lên 3 thìa, rồi nửa bát, rồi cả bát…
💡 Đặt mục tiêu từng bước, từng bậc thang nhỏ, sẽ giúp con đạt được thành tựu rõ ràng mà không bị áp lực.
Gắn kết mục tiêu với phần thưởng và sự ghi nhận
Khi trẻ đạt được một mục tiêu nhỏ, sự khen ngợi và phần thưởng ngay lập tức là yếu tố thúc đẩy vô cùng quan trọng. Ví dụ:
-
Con ăn được 2 thìa cơm → được chạy ra chơi
-
Con đánh răng đúng 1 bước → được dán sticker yêu thích
-
Con rửa mặt đúng 3 bước → được mẹ ôm và khen ngợi
🎁 Phần thưởng không nhất thiết phải là đồ vật, mà có thể là cảm xúc, sự ghi nhận và thời gian vui chơi, tạo động lực tích cực cho trẻ.
Chia nhỏ kỹ năng – Xây dựng thói quen
Khi dạy trẻ các kỹ năng như đánh răng, rửa mặt, mặc quần áo..., ba mẹ cũng cần chia nhỏ hoạt động thành nhiều phần. Khi con thực hiện tốt từng phần nhỏ, ta mới ghép các phần lại thành một kỹ năng hoàn chỉnh.
Việc chia nhỏ mục tiêu và xây dựng theo từng bước là cách hiệu quả nhất để:
-
Giúp trẻ hiểu rõ nhiệm vụ
-
Tránh quá tải hoặc sợ hãi
-
Tạo cảm giác thành công và tiến bộ rõ ràng
Kết luận: Hãy đồng hành theo khả năng và nhu cầu thực tế của con
✅ Mục tiêu đặt ra phải phù hợp với khả năng và nhu cầu của trẻ, nhất là trẻ đặc biệt – đó là chìa khóa để trẻ tiến bộ một cách tự nhiên, không áp lực và đầy sự yêu thương.
✅ Là ba mẹ, bạn không cần đặt ra những mục tiêu "cao siêu", mà hãy đặt ra những mục tiêu vừa sức, cụ thể, dễ đạt được, để từ đó con tự tin bước tiếp trên hành trình phát triển của mình.
