Trong quá trình đồng hành cùng con đặc biệt, có những lúc ba mẹ gặp phải tình huống khiến mình lo lắng, hoang mang: trẻ không chịu hợp tác với cô giáo can thiệp. Đây không phải là điều hiếm gặp, đặc biệt với những trẻ có rối loạn phát triển, chậm nói, tự kỷ hay rối loạn giao tiếp. Vậy khi rơi vào tình huống này, ba mẹ phải làm gì?
Dấu hiệu rõ ràng cho thấy con không hợp tác với lớp học can thiệp
Một trường hợp điển hình: một bé 2 tuổi chưa bật âm, không có ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp rất kém. Dù ba mẹ đã đưa con đi học can thiệp, nhưng mỗi lần đến lớp, bé lại khóc lóc, sợ hãi, không chịu vào lớp, thậm chí chạy lòng vòng, bịt tai, không chịu ngồi ghế học. Cô giáo dù cố gắng vẫn không thể giúp con hợp tác.
Tình trạng này kéo dài gần 3 tháng. Rõ ràng, đây là dấu hiệu cho thấy môi trường học hiện tại không tạo được cảm giác an toàn, thân thiện và kết nối với trẻ.
Tại sao trẻ không hợp tác với cô giáo can thiệp?
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ không chịu hợp tác trong lớp học can thiệp, bao gồm:
-
Trẻ cảm thấy sợ hãi, không an toàn khi đến lớp
-
Không có sự kết nối cảm xúc với cô giáo
-
Cô giáo chưa có phương pháp tiếp cận phù hợp với mức độ phát triển của trẻ
-
Môi trường lớp học quá gò bó hoặc không thu hút trẻ
-
Trẻ chưa sẵn sàng để học can thiệp 1:1 hoặc chưa có kỹ năng tương tác cơ bản
Ở một số trường hợp, trẻ không tương tác với đồ vật, không chơi bất cứ món đồ chơi nào – cho thấy mức độ phát triển tương tác của con đang ở mức thấp nhất. Nếu ép con học trong tình trạng tâm lý không ổn định như vậy, hiệu quả can thiệp sẽ rất thấp, thậm chí gây phản tác dụng.
Ba mẹ cần làm gì trong tình huống này?
1. Trao đổi lại với cô giáo và trung tâm can thiệp
-
Hỏi rõ về phương pháp, cách tiếp cận của cô giáo.
-
Đề xuất thử đổi giáo viên, hoặc đổi cách can thiệp phù hợp với trẻ hơn.
-
Quan sát xem cô giáo có thực sự thấu hiểu và biết cách kết nối với con không.
2. Đánh giá lại môi trường can thiệp hiện tại
-
Sau 2–3 tháng mà trẻ vẫn không có chút tiến triển, vẫn sợ hãi, phản kháng, ba mẹ nên xem xét đổi trung tâm khác.
-
Nên chọn trung tâm có giáo viên chuyên môn về trẻ đặc biệt, biết xây dựng môi trường an toàn và kết nối cảm xúc trước khi dạy kỹ năng.
3. Hiểu và chấp nhận mức độ phát triển hiện tại của con
-
Bé trong trường hợp này có thể thuộc nhóm tương tác mức rất thấp: không chơi đồ chơi, không giao tiếp bằng mắt, chưa có ngôn ngữ.
-
Việc học can thiệp sẽ cần rất nhiều thời gian và sự kiên trì.
4. Không ép con học trong nỗi sợ
-
Nếu con khóc, bịt tai, chạy lòng vòng trong mỗi buổi học, thì lúc này ưu tiên số 1 là giúp con cảm thấy an toàn chứ không phải “ép con học được cái gì”.
-
Hãy để con được hỗ trợ bởi một người có thể tạo kết nối an toàn và vui vẻ với con đầu tiên.
Kết luận: Hợp tác là nền tảng – Không có hợp tác, không có học tập
Nếu trẻ không chịu hợp tác với cô giáo can thiệp, ba mẹ đừng vội nghĩ rằng con hư hay chống đối. Đó là tín hiệu rõ ràng rằng con đang cảm thấy không an toàn, không được kết nối.
👉 Việc của ba mẹ lúc này là tìm đúng môi trường, đúng con người có thể tạo kết nối cảm xúc và đồng hành lâu dài cùng con.
👉 Ba mẹ hãy kiên trì, bình tĩnh và tin tưởng rằng: khi con sẵn sàng, con sẽ hợp tác. Khi con hợp tác, mọi sự tiến bộ sẽ bắt đầu.
