Chắc hẳn nhiều ba mẹ đã từng chứng kiến hình ảnh những em bé sơ sinh hoặc dưới 6 tháng tuổi thường xuyên mút tay, ngậm bàn tay, thậm chí là gặm cả bàn chân hoặc bất cứ món đồ nào có trong tầm với. Vậy vì sao trẻ nhỏ hay mút tay như vậy? Đây có phải là dấu hiệu bất thường không? Hãy cùng tìm hiểu để hiểu rõ hơn về đặc điểm phát triển tự nhiên của trẻ trong giai đoạn đầu đời nhé.
1. Mút tay – phản xạ tự nhiên của trẻ sơ sinh
Ngay từ khi mới chào đời, các cơ quan giác quan của trẻ đã bắt đầu hoạt động. Tuy nhiên, trong những tháng đầu tiên, xúc giác và vị giác là hai giác quan phát triển mạnh mẽ nhất.
-
Trẻ sơ sinh cảm nhận thế giới bằng da thịt, vì thế bé dễ khóc khi bị ướt, nóng, lạnh hoặc khó chịu khi thay tã, tắm rửa.
-
Việc được ôm ấp, tiếp xúc da kề da với mẹ giúp trẻ cảm thấy an toàn, dễ chịu và được yêu thương.
-
Trẻ có xu hướng bú mẹ để vừa thỏa mãn nhu cầu ăn uống, vừa đáp ứng nhu cầu xúc giác – cảm xúc.
2. Từ 2 - 3 tháng tuổi: Môi, lưỡi và lợi là công cụ khám phá
Ở giai đoạn này, các tế bào cảm giác ở môi, lưỡi và lợi trở nên rất nhạy bén. Bé bắt đầu đưa tay vào miệng để mút, gặm, khám phá, đôi khi còn thử cho cả bàn chân vào miệng để nhấm nháp.
Việc này giúp trẻ:
-
Phân biệt được nóng – lạnh, cứng – mềm, khác biệt về kết cấu của các vật thể.
-
Hình thành nhận thức ban đầu về thế giới xung quanh thông qua tiếp xúc trực tiếp.
3. Từ 3 đến 6 tháng tuổi: Khám phá bằng tay và miệng
Khi bé bắt đầu biết cầm nắm, tất cả những vật nằm trong tầm tay như đồ chơi, chăn, vớ... đều có thể trở thành “món đồ khám phá” được bé đưa vào miệng.
Đây là giai đoạn phát triển tự nhiên và cần thiết, giúp trẻ:
-
Phát triển kỹ năng vận động tinh (phối hợp tay – miệng).
-
Tăng khả năng kết nối giữa các giác quan.
4. Ba mẹ nên làm gì khi trẻ hay mút tay?
Thay vì lo lắng hay cố ngăn cản con, ba mẹ hãy:
-
Giữ vệ sinh tay của bé thật sạch sẽ: Rửa tay thường xuyên, cắt móng tay gọn gàng để hạn chế vi khuẩn.
-
Vệ sinh đồ chơi thường xuyên: Những món đồ trong tầm với của trẻ cần được làm sạch hằng ngày.
-
Tạo môi trường an toàn để bé khám phá: Tránh để các vật sắc nhọn, thuốc, viên bi, nút áo… trong tầm với vì có thể gây hóc dị vật hoặc nguy hiểm.
5. Dạy con nhận biết nguy hiểm một cách phù hợp
Khi trẻ lớn hơn (trên 6 tháng), ba mẹ có thể:
-
Hướng dẫn bé nhận biết cảm giác nóng/lạnh an toàn. Ví dụ: cho bé sờ nhẹ vào vỏ nồi cơm điện đã nguội và nói “Nóng đấy, đau đấy!”.
-
Loại bỏ các vật nguy hiểm ra khỏi tầm với: Phích nước, nồi canh, vật nhỏ dễ nuốt phải được đặt ở nơi trẻ không thể với tới.
6. Tình yêu và tiếp xúc – nền tảng cho sự phát triển toàn diện
Cuối cùng, bên cạnh việc hỗ trợ trẻ khám phá thế giới, đừng quên:
-
Bế ẵm, ôm ấp, vỗ về con nhiều nhất có thể.
-
Để con được tiếp xúc với làn da mẹ, nghe nhịp tim mẹ, cảm nhận sự gắn bó an toàn.
-
Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu xúc giác mà còn nuôi dưỡng sự gắn kết tình cảm và phát triển trí não sau này.
Kết luận
Vì sao trẻ nhỏ hay mút tay? – Đó là dấu hiệu tự nhiên cho thấy bé đang phát triển bình thường, đặc biệt trong giai đoạn dưới 6 tháng tuổi. Mút tay, ngậm đồ là một trong những cách thức để trẻ khám phá thế giới bằng xúc giác và vị giác.
Ba mẹ đừng vội cấm cản mà hãy hiểu, quan sát và đồng hành để con được lớn lên trong môi trường an toàn, sạch sẽ và đầy yêu thương.
