👩👩👧 Từ tấm gương của cha mẹ, con học được cách sống, cách yêu thương và cách trưởng thành.
🧩 1. Vì sao ba mẹ phải là tấm gương đầu tiên cho trẻ?
Trong hành trình phát triển của trẻ, ba mẹ chính là hình mẫu đầu tiên và quan trọng nhất.
Trẻ đặc biệt như trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý, chậm nói, chậm phát triển không chỉ học qua lời nói mà chủ yếu học bằng quan sát và bắt chước.
Mọi hành động, lời nói, cảm xúc, cách ứng xử của cha mẹ đều để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm trí con.
Ở môi trường gia đình, cha mẹ là người gắn bó và gần gũi nhất với trẻ. Vì thế, cách cha mẹ ăn nói, xử lý tình huống, biểu lộ cảm xúc hay làm việc đều là “bài học sống” mỗi ngày cho con.
💬 2. Trẻ học kỹ năng sống, giao tiếp, ngôn ngữ từ sự quan sát cha mẹ
Khi trẻ còn nhỏ, đặc biệt là trẻ chưa có ngôn ngữ, mọi kỹ năng như:
-
Xin đồ, cảm ơn, chờ đợi đến lượt,
-
Tự phục vụ, tự lập trong sinh hoạt,
-
Giao tiếp, sử dụng câu nói có chủ ngữ – vị ngữ,
đều được hình thành thông qua bắt chước hành vi của người lớn.
Ví dụ:
-
Trong bữa ăn, khi con chưa biết nói, ba mẹ có thể dạy con đưa bát để xin thêm cơm.
-
Khi con đã biết vài từ, hãy dạy con nói câu đơn đầy đủ, như “con xin cơm” thay vì chỉ nói “cơm”.
-
Khi ba mẹ đáp lại, nên nói ngắn gọn, rõ ràng: “Mẹ gửi con”, “Cơm của con đây” – vừa mẫu mực, vừa giúp con học ngôn ngữ chính xác.
Những hành vi nhỏ nhưng đều góp phần xây nền ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp và hành vi xã hội cho trẻ mỗi ngày.
🧠 3. Tấm gương học tập, làm việc nghiêm túc của cha mẹ – động lực phát triển của con
Trẻ, dù là trẻ bình thường hay trẻ đặc biệt, đều học thói quen từ cha mẹ.
Khi con thấy ba mẹ:
-
Nghiêm túc học tập, làm việc,
-
Giữ nề nếp, ngồi vào bàn học, ghi chép, làm việc chăm chỉ,
thì con cũng sẽ hình thành ý thức tự giác và tinh thần học hỏi.
Những gia đình có cha mẹ chăm chỉ, có thái độ học tập nghiêm túc thường có con cái tự giác và có tinh thần rèn luyện cao.
Với trẻ đặc biệt, điều này càng quan trọng – vì mỗi hành vi tốt của cha mẹ là một bài học trực quan giúp con điều chỉnh hành vi của mình.
💓 4. Cảm xúc và thái độ của cha mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi của con
Cảm xúc của cha mẹ chính là “nhiệt kế” điều tiết cảm xúc của trẻ.
Nếu cha mẹ:
-
Thường xuyên nóng giận, cáu gắt, bạo lực,
thì trẻ cũng dễ có hành vi bùng nổ, la hét, đánh bạn, chống đối.
Ngược lại, khi cha mẹ:
-
Biết kiềm chế cảm xúc, bình tĩnh, ôn hòa,
thì trẻ sẽ học được cách kiểm soát bản thân, cư xử đúng mực và dễ hoà nhập hơn.
👉 Cha mẹ nói ít – làm nhiều, chính là cách dạy con hiệu quả nhất.
Ví dụ:
-
Muốn con biết chào hỏi – cha mẹ hãy chủ động chào trước.
-
Muốn con biết cảm ơn – cha mẹ hãy thường xuyên nói lời cảm ơn với con và người khác.
-
Muốn con biết chờ đợi – hãy xếp hàng kiên nhẫn cùng con trong siêu thị, rạp phim...
Mỗi hành động giản dị của cha mẹ hôm nay chính là bài học sống động và tự nhiên nhất cho con ngày mai.
🌼 5. Hãy làm gương – vì cha mẹ chính là “tấm gương phản chiếu” của con
Nhiều cha mẹ than phiền rằng con nóng nảy, thiếu kiên nhẫn hay phản ứng mạnh,
nhưng đôi khi chính cha mẹ lại vô tình để con nhìn thấy sự mất kiểm soát của mình.
Trẻ đặc biệt ghi nhớ và mô phỏng rất nhanh, nên việc ba mẹ giữ bình tĩnh và làm gương là yếu tố then chốt trong giáo dục, đặc biệt trong can thiệp sớm.
Hãy nhớ rằng:
🌟 “Trẻ em không cần người nói hay – trẻ cần người làm đúng.”
✅ Kết luận:
Đối với trẻ tự kỷ, tăng động, giảm chú ý, chậm nói, chậm phát triển, việc cha mẹ làm gương trong từng hành vi, cảm xúc và lời nói là nền tảng quan trọng nhất giúp con phát triển ngôn ngữ, kỹ năng và nhân cách.
Cha mẹ hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất mỗi ngày – từ cách nói lời cảm ơn, cách bình tĩnh trước khó khăn, đến việc nghiêm túc học tập, làm việc.
Bởi vì, con sẽ trở thành phiên bản phản chiếu từ chính cha mẹ của mình.
